Fotoğrafta kompozisyon, çerçeve içerisine girecek bütün objeleri göze hoş gelecek şekilde yerleştirme işine denir. Ancak her kompozisyon insanlarda aynı etkiyi yaratmadığından bu durum göreceli kabul edilir. Bu göreceliği en aza indirgemek adına fotoğrafçılar, objelerin çerçeve içerisinde konumlandırılmasında ortak bir paydada buluşmuş böylece bir fotoğraf farklı kişiler tarafından değerlendirilirken kullanılacak ortak bir dil edinilmiştir.
Fotoğrafta Kompozisyon
Obje: Üç boyutlu olup belli bir ağırlığa, hacme ve renge sahip bütün cansız varlıklara denir.
İyi bir fotoğraf çekebilmenin püf noktalarından biri, fotoğraf çerçevesine girecek insan ve objeleri doğru ve etkili yerleştirebilmektir. Tam bu noktada, doğru obje yerleşimi konusunda fotoğrafçıya oldukça yardımcı olan konumlar devreye giriyor.
Kompozisyon Konumları
‘S’ Konumu
S konumu, kompozisyonda konuyu anlatmak amacıyla kullanılan yöntemlerden biri. Bu çerçeveleme yöntemi konuya derinlik katmayı amaçlar.İnsan gözü bir fotoğrafa baktığında karmaşadan sıyrılmış, net bir mesaj görmek ister. Bu konum ‘S’ şeklinde uzayan ya da hareket edebilen eğriler fotoğraflanırken tercih edilir. Buna da bir nehrin akışı ya da bir yolun uzanışı örnek gösterilebilir. Bir yolun ya da bir nehrin tamamının fotoğraflanması zor olacağından, bunun yalnızca bir parçası bu konum ile fotoğraflanır ve izleyiciye sade, derinliği olan ve hala devam eden bir bütünün parçası sunulur. Bu konumun dikkat edilmesi gereken tek bir kuralı var o da; ‘S’ eğrisinin fotoğraf çerçevesinden taşmaması ve birden kesilip bitmemesidir.
Daire Konumu
Fotoğrafta kompozisyon konumlarından olan daire konumu, çerçevede objelerin simetrik dağılımını sağlar. Fotoğraf konumlarında amaç izleyiciyi doğrudan ilgi merkezine yönlendirmek olduğundan ve bu konum izleyiciyi odak noktasına götürürken gözü yorduğu düşünüldüğünden, diğer konumlara nazaran daha az tercih edilir.
Üçgen Konum
Üçgen konum, uygulaması kolay konumlardan biridir. Ancak kompozisyonda kullanılan üçgenin bir kenarının, çerçevenin bir kenarıyla paralel olmasını gerekir. Üçgen konumu ancak bu durumda başarılı kabul edilir. Fotoğrafta oturmuşluk duygusu verilmek istendiğinde oluşturulan üçgen ok şeklinde yukarıyı gösterirken, devrilecekmiş hissi yaratılmak istendiğinde ise üçgen okunun tam tersi olarak aşağıyı işaret etmesi gerekir. Bu konum bize ‘Objeler arasında bir bağ var.’ mesajı vermeyi amaçlar. Kompozisyonda oluşturulan üçgenin çizgilerinin kesiştiği noktalar da üçgen konumun ilgi merkezi kabul edilir.
Kare Konumu
Kare konum, fotoğrafta kompozisyon içerisinde dört nokta veya iki çizgi ile oluşturulur. Amaç kare görüntüsü vermektir. Bu bazen kare bir çerçeveden bakarak fotoğrafı çekmek şeklinde olurken bazen çerçevenin içine girecek obje ya da insanlar kare şeklinde konumlandırılarak uygulanır. İnsanlar genelde fotoğrafta dinamik bir etki olsun ister. Bu konum durağan bir his oluşturduğundan pek tercih edilmiyor ancak kullanıldığında da yalnızca odak noktasını çerçevelemek amacını taşıyor.
Ölçeklendirme
Ölçeklendirme, fotoğrafçılığın resim sanatından edindiği eski ve pratik yöntemlerden biri. Ölçeklendirme yaparken fotoğraf çerçevesi, iki yatay ve iki dikey olmak üzere dört eşit çizgi ile dokuz parçaya bölünür.Böylece fotoğraflanacak objenin yerleştirileceği konum rahatça belirlenebilir. Pratikliğinin yanı sıra yatay ve dikey bütün çekimlerde kullanıma uygun bir konum olması fotoğrafçılara büyük avantaj sağlamakta.
Altın Noktalar Kuramı
Fotoğrafta kompozisyon konumlarından biri olan altın noktalar kuramının amacı, ilgi merkezinin en doğru yere yerleştirilmesidir. Her ne kadar ilgi merkezi denince akla genellikle çerçevenin tam ortası gelse de, bunun iyi bir görüntü ortaya çıkmasına engel olduğu kesin olmayan kurallarla kabul edilir. Ölçeklendirme yönteminde kullanılan eşit dört çizgi ile fotoğraf karesi yine dokuz eşit parçaya bölünür ve çizgilerin kesiştiği noktalar altın nokta kabul edilir. Bu noktalar gözün fazla yorulmadan ilgi merkezini bulmasını sağlar. Ancak bu yöntem gün doğumu- gün batımı, dağ, heykel gibi fotoğraflarda aynı sonucu vermediğinden, bu tarz konulu çekimlerde ilgi merkezinin ortalanması daha güçlü bir kompozisyon oluşturacaktır.
Ayrıca çektiğiniz fotoğrafları daha güçlü kılacak detayları merak ederseniz fotoğrafta kompozisyon öğeleri başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.
