Yorgos Lanthimos (asıl adı Giorgos Lanthimos) 27 Mart 1973’te Yunanistan’ın Atina kentinde dünyaya gelir. Çalışmalarıyla dünya genelinde ses getirmiş bir yönetmen, yapımcı ve senarist kendisi. Helenistik tarzda tiyatro ve sinema eğitimi veren sanat okulu Stavrakos’ta, film ve televizyon yönetmenliği eğitimi aldı. Kariyerine de 90’lı yıllarda birtakım tiyatro kliplerini yöneterek başladı. Yorgos Lanthimos, filmleri ile öne çıksa da, pek çok başarılı kısa film, televizyon reklamı ve tiyatro senaryosunun altında da imzası bulunmakta.
En İyi Yorgos Lanthimos Filmleri
Lanthimos, 2001 yılında ilk uzun metraj filmi olan My Best Friend’i, aslen bir aktör olan Lakis Lazopoulos ile birlikte yönetti. İkinci filmi olan Kinetta ile 2005 yılında Toronto Uluslarası Film Festivali’ne davet edilerek hızlı bir çıkış yakaladı. Yönetmenin ilk ses getiren yapımı ise 2009 yılında çektiği Dogtooth (Köpek Dişi) oldu. Bu filmiyle Cannes Film Festivali’nde Belirli Bir Bakış Ödülü’ne layık görüldü. 2015 yılında çektiği ve ona Cannes Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü’nü kazandıran The Lobster filminin ise, ismini kazanmasında büyük etkisi oldu. Başarılı yönetmenin en dikkat çeken 5 filmi ise şöyle:
Kinetta – 2005
Son derece ekspresyonist (dışa vurumcu) ve tabiri caizse sözsüz bir film olan Kinetta, yönetmenin hocasıyla 2001’de çektiği My Best Friend sayılmazsa ilk uzun metraj filmi. Yapımda, intiharın eşiğinde olan bir otel çalışanı, kadınlara ve arabalara rahatsızlık düzeyinde takıntılı bir adam ve mükemmeliyetçi bir fotoğraf sanatçısının yolları bir şekilde kesişmekte. Bu dram ile Lanthimos, seyirciye etiketlere ne kadar karşı olduğunun ilk sinyallerini veriyor. Mevzubahis üçlünün dini bir ayin havasında video çektikleri sahnelerin güçlü duygu yoğunluğuyla Kinetta, sonraki Yorgos Lanthimos filmleri hakkında, ne kadar ustaca oluşturulacaklarının habercisi niteliğinde.
Dogtooth (Köpek Dişi) – 2009
İnsanlığın Platon’un mağarasından beri aşina olduğu bir dilemma olan gerçeklik konusuna eğilen filmde Lanthimos, seyirciye gerçeğin gözlemcisine bağımlı olup olmadığını sorgulatıyor. Dış dünyadan tamamen izole edilmiş bir evde yaşayan anne, baba ve üç genç çocuktan oluşan bir aile başrolde. Çocuklar için oluşturulan izole yaşantıda kelimelerin anlamına kadar gerçekliğin tüm kurgusu ebeveynlerin kontrolü altında. Haneke’nin soğukkanlılığını kendine özgü bir mizahla birleştiren Lanthimos, bu filmiyle dikkat çekici bir çalışmaya imza atar. Ayrıca filmin şaşırtıcı bir noktası da, Lanthimos’un filmin büyük çoğunluğunu doğal ışık altında çekmiş olması oluyor.
The Favourite (Sarayın Gözdesi) – 2018
Filmde 18. yüzyılın başlarında Büyük Britanya’nın meşru yöneticisi Kraliçe Anne’in sağ kolu Lady Sarah ve saraya sonradan gelen hizmetçi Abigail’in arasındaki çekişme ele alınmakta. Lanthimos, gelenekçi Sarah ve hırslı Abigail’in kraliçenin gözüne girme yolundaki canhıraş yarışını seyirciye ustalıkla aktarmakta.The Favourite, Yorgos Lanthimos filmleri arasından gerek kostümlerle gerekse diyaloglarla 18. yüzyılın isabetli bir portresini çizen bir yapım olarak sıyrılmakta.
Alpeis (Alpler) – 2011
Bir sağlık görevlisi, bir hemşire, bir koç ve bir jimnastikçinin oluşturduğu Alpeis (Alpler) adındaki grup ele alınır. Grup para karşılığında, yakın zamanda tanıdıklarını kaybetmiş kişiler için, ölen kişileri taklit ederek yas sürecinin daha sağlıklı atlatılmasını sağlıyor. Ekibin gayesi başlarda bir nevi sosyal sorumluluk projesi yürüterek gelir elde etmek gibi görünür. Ancak filmin ilerleyen safhalarında, karakterlerin hayatlarındaki duygusal boşluk ve amaçsızlıklarını seyirciye kademeli olarak aktaran Lanthimos, bu filmiyle yine alışılagelmişin dışında bir yapıt ortaya koyar.
The Lobster – 2015
Yorgos Lanthimos filmleri listesinin nirvanası olarak anılan bu muazzam filmde yönetmen, seyirciyi kendi tasarladığı bir yakın gelecek distopyasına götürmekte. Şöyle ki burada devlet politikası doğrultusunda bekar bireylerin kendilerine bir ruh eşi bulması zorunlu kılınıyor. Bunun için de filmde belirlenmiş bir otele kaydolarak, orada geçirilecek kısıtlı bir sürede eşleştikleri kişilerle bir ilişkiye başlamaları bekleniyor. Belirlenen sürede bunu başaramayan kişiler ise kendi seçtikleri bir hayvana dönüştürülüp doğaya salınıyor. Modern toplum ilişkilerinin nasıl laçkalaştığına ve otomatikleştiğine metaforik ve çarpıcı bir eleştiri oku fırlatan Lanthimos, bu filmiyle Cannes Özel Jüri Ödülü’yle beraber birçok ödüle layık görüldü.
Yorgos Lanthimos Filmografisi
Yunan Yeni Dalga sinemasının temsilcilerinden sayılan Yorgos Lanthimos, başarılı yapımlarıyla adından sıkça söz ettiriyor. Özellikle sosyal eleştiri dili ile, sinemaseverleri ve eleştirmenleri ikiye bölen yönetmenin izleyenlerin etkisinden çıkamadığı filmleri aşağıdaki gibi.
Yıl | Film Adı |
2001 | My Best Friend |
2001 | Uranisco Disco |
2005 | Kinetta |
2009 | Köpek Dişi |
2011 | Alps |
2015 | The Lobster |
2017 | Kutsal Geyiğin Ölümü |
2018 | The Favourite |